Zmiany w egzekucji komorniczej z rachunku bankowego.

Dnia 9 lipca 2018 roku weszła w życie ustawa z dnia 13 kwietnia 2018 roku o zmianie ustawy – Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw („Ustawa zmieniająca”). Wspomniana ustawa wprowadza  istotne zmiany  w Kodeksie postępowania cywilnego („KPC”) w zakresie egzekucji komorniczej z rachunków bankowych dłużnika. Materię tą regulują przepisy art. 889 KPC i następne.

Opisywane zmiany dotyczą modyfikacji terminu w jakim bank jest zobowiązany przekazać zajęte środki z rachunku bankowego komornikowi . Obowiązki banku w przypadku zajęcia  przez komornika środków znajdujących się na rachunku bankowym dłużnika sprowadzają się do dwóch czynności. Po pierwsze, bank, od momentu otrzymania zawiadomienia o zajęciu rachunku przez komornika, nie może dokonywać wypłat z tego z rachunku, bez zgody komornika, do wysokości zajętej wierzytelności albo, jeżeli istnieją przeszkody uniemożliwiające przekazanie zajętej kwoty, ma obowiązek zawiadomić o tym komornika w terminie 7 dni. Drugim zaś obowiązkiem banku jest przekazanie środków pieniężnych z zajętego rachunku bankowego na rachunek komornika. Przed nowelizacją KPC nakazywał bankowi bezzwłoczne przekazanie komornikowi zajętych środków. Obecnie, zgodnie z nowo wprowadzonym art. 889² KPC obowiązkiem banku jest przekazanie środków niezwłocznie, ale dopiero po upływie 7 dni od dnia doręczenia zawiadomienia o zajęciu rachunku. Wyjątkiem są jedynie sytuacje w których dochodzi do egzekucji bieżących rent lub alimentów, wtedy bank ma obowiązek niezwłocznego przekazania środków.

Konsekwencje opisanej powyżej zmiany przepisów można rozpatrywać z dwóch różnych perspektyw. Z punktu widzenia wierzyciela postępowanie egzekucyjne, siłą rzeczy, zostanie przedłużone o co najmniej 7 dni. Poza tym jednak, jego sytuacja nie ulegnie pogorszeniu, bowiem bank nie będzie dokonywał wypłat z konta dłużnika bez zgody komornika już od momentu doręczenia zawiadomienia o zajęciu, co zapewnia realną ochronę jego interesów.

Znacząco zmieni się natomiast sytuacja dłużnika. Zgodnie z istniejącym już przed nowelizacja przepisem art. 889§1 pkt. 2 KPC  komornik zawiadamia  dłużnika o zajęciu jego rachunku bankowego, doręczając mu odpis pisma kierowanego do banku, za pośrednictwem operatora pocztowego. Inaczej wygląda obieg korespondencji pomiędzy komornikiem a bankiem ponieważ  zgodnie z art. 893^2a KPC pisma doręczane są między nimi za pomocą systemu teleinformatycznego.  Warto zaznaczyć również, że komornik w ciągu 4 dni od otrzymania środków na swoje konto ma je przekazać wierzycielowi. W praktyce więc mogło dojść do sytuacji w której wierzyciel otrzymałby pieniądze ściągnięte przez komornika z konta dłużnika, a dłużnik nawet nie dowiedziałby się jeszcze o zajęciu jego rachunku.

Uzasadnienie zmian wprowadzonych Ustawą zmieniającą  sprowadza się do wyeliminowania wyżej opisanej sytuacji oraz do zapewnienia dłużnikowi możliwości skorzystania z przysługujących mu środków prawnych. Ideą prawodawcy było również to, żeby w związku z tymi zmianami nie uległa pogorszeniu sytuacja wierzycieli, co gwarantuje przepis nakazujący bankom niewypłacanie środków z zajętych kont od momentu ich zajęcia przez komornika.

Nowe przepisy mają również zastosowanie do zajęć wierzytelności dokonanych przed 9 lipca 2018 roku, o ile bank nie przekazał jeszcze środków pieniężnych z zajętego rachunku na rachunek bankowy komornika.

Warto również wspomnieć, że ustawodawca, chcąc polepszyć sytuację dłużnika,  nie poprzestaje na zmianie opisywanego w niniejszym artykule terminu do przekazania środków przez bank komornikowi. Od 1 stycznia 2019 roku zacznie również obowiązywać ustawa z dnia 22 marca 2018 roku o komornikach sądowych, której art. 31 wydłuża również termin przekazania środków przez komornika na rzecz wierzyciela. Termin ten od stycznia 2019 roku będzie wynosił nie 4 a 14 dni.

Agnieszka Orzeł