Split Payment w polskim porządku prawnym

Od 1 lipca 2018 roku w polskim ustawodawstwie zacznie obowiązywać tzw. mechanizm podzielonej płatności (ang. split payment). Będzie on dotyczył wszystkich przedsiębiorców - podatników podatku od towarów i usług (VAT).

Mechanizm podzielonej płatności polegał będzie na możliwości płacenia przez podatników VAT należności z faktur VAT jednym przelewem (z punktu widzenia płacącego), ale na dwa różne konta kontrahenta.

Ten wskazany, jeden przelew, po wybraniu przez płacącego odpowiedniej funkcjonalności (komunikatu przelewu) w systemie bankowości elektronicznej, zostanie bowiem automatycznie rozdzielony na dwa. Środki pieniężne równe kwocie netto zostaną przekazane na „zwykłe” konto kontrahenta, zaś wartość podatku VAT wynikająca z faktury zostanie przelana na rachunek VAT kontrahenta.

Rachunek VAT zostanie otwarty dla każdego podatnika VAT w Polsce przed 1 lipca 2018 roku przez bank, w którym podatnik ma prowadzony dotychczasowy, „zwykły” rachunek firmowy. Otwarcie rachunku VAT nie będzie wymagało zawierania odrębnej umowy z bankiem, zaś za jego otwarcie i prowadzenie, zgodnie z nowym art. 62a ust.  7 ustawy - Prawo bankowe ma być wolne od dodatkowych prowizji i opłat dla banku. Środki gromadzone na rachunku VAT mają podlegać oprocentowaniu, jednak ustawodawca nie określa wysokości stawki oprocentowania. Co istotne dla rachunku VAT nie będą wydawane instrumenty płatnicze, takie jak np. karta debetowa.

Stosowanie ww. mechanizmu przez jakiś po jego wejściu w życie będzie dobrowolne. Decyzja co do skorzystania z tego mechanizmu należała będzie do płacącego fakturę – co do zasady podmiot wystawiający fakturę nie będzie miał możliwości się temu sprzeciwić.

Jednak już teraz można spotkać zapowiedzi urzędników ministerstwa finansów, zgodnie z którymi i ta sytuacja ulegnie zmianie poprzez wprowadzenie obowiązku korzystania z mechanizmu podzielonej płatności, zwłaszcza w branżach, w których stosowany jest mechanizm odwrotnego obciążenia.

Należy podkreślić, że operowanie środkami zgromadzonymi na rachunku VAT będzie znacznie ograniczone z perspektywy posiadacza tego rachunku i to zarówno, jeśli chodzi o wpłaty, jak i wypłaty. Szczegółowy zakres operacji na rachunku VAT określał będzie nowy art. 62b ustawy - Prawo bankowe.

Warto również nadmienić, że w przypadku chęci wypłaty środków z rachunku VAT przez posiadacza rachunku na jego inne konto, przedsiębiorca będzie zobowiązany do uzyskania zgody odpowiedniego naczelnika urzędu skarbowego wydawaną, na wniosek przedsiębiorcy, w drodze postanowienia w terminie 60 dni od dnia otrzymania wniosku.

Powyższe zmiany wchodzą w życie w dniu 1 lipca 2018 roku i są wprowadzane mocą ustawy z dnia 15 grudnia 2017 roku o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (Dz. U.2018 r. poz. 62).

Mateusz Kierok
Radca prawny